E-mail E-mail
Antropogeneza i archeologia na znakach pocztowych
Datowanie 14C lub datowanie radiowęglowe — radiowęgiel jest popularną nazwą 14C, jedynego radioaktywnego izotopu węgla (węgiel ma trzy izotopy: 12C, 13C i 14C). Zdecydowana większość atomów węgla to atomy 12C. Węgiel 13C jest o znacznie rzadszy (1 atom 13C przypada na ok. 113 atomów 12C), natomiast jeden atom 14C przypada na ok. 1012 atomów węgla!
Atomy 14C spontanicznie ulegają rozpadowi, podczas którego powstaje jedna cząstka promieniowania beta, a one same przekształcają się w atomy azotu. Wskutek rozpadu liczba radioaktywnych atomów w określonej porcji materii maleje z upływem czasu. Okres, po którym liczba radioaktywnych atomów maleje o połowę, zwany jest „okresem połowicznego rozpadu”, który w przypadku 14C wynosi 5730 lat (według ostatnich obliczeń, wcześniej przyjmowano inne wartości, np. 5568 lat). Oznacza to, że z pewnej ilości atomów 14C po 5730 latach pozostaje połowa, po 11.460 latach jedna czwarta, itd.
Mimo rozpadu izotop 14C jest stale obecny na Ziemi, gdyż powstaje w atmosferze z azotu pod wpływem promieniowania kosmicznego. Wytworzone atomy 14C uczestniczą w cyklu geochemicznym węgla, głównie pod postacią dwutlenku węgla. Ten 14CO2 może być asymilowany przez rośliny i wchodzi w skład związków organicznych. Może również rozpuszczać się w wodzie i cyrkulować wraz z wodą oceaniczną.
Dzięki asymilacji z atmosfery, koncentracja 14C w żyjących organizmach lądowych jest stała. Po obumarciu organizmu ubytek tego izotopu spowodowany rozpadem promieniotwórczym nie jest już dłużej równoważony przez asymilację, więc jego ilość w martwym organizmie zaczyna maleć. Konwencjonalny wiek radiowęglowy jest określany dzięki porównaniu stosunku 14C/12C w badanej próbce i w standardzie współczesnej biosfery.

Znaczek_2: Gujana 7358
Znaczek_2: Monako 2735
Znaczek_2: Saint Vincent 1889
Znaczek_2: Szwecja 1516

Metodę radiowęglową opracował Willard Frank Libby (1908–1980), profesor Uniwersytetu w Chicago (1945–1959) i w Los Angeles (od 1959), za co otrzymał w 1960 Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.