E-mail E-mail
Antropogeneza i archeologia na znakach pocztowych

Muzea i wystawy — Europa Południowa i Zachodnia

Wszystkie zbiory archeologiczne i antropologiczne muszą być gdzieś przechowywane. Niektóre eksponaty potrzebują nawet specjalnych warunków (np. temperatury, wilgotności, ciśnienia)i zabezpieczeń.



Austria

Kasownik: Horn, 9.04.1980 Kasownik: Horn, 17.09.1985
Horn, Austria
(9.04.1980 i 17.09.1985)
Rysunek mamuta i dawna wieża obronna, będąca obecnie częścią Höbarthmuseum w Horn (Bez. Horn, Ld. Dolna Austria), czyli mieszczącego się w budynku dawnego szpitala miejskiego muzeum imienia Josefa Höbartha, założonego w 1930 r., w którym znajdują się największe (ok. 23 tys. zabytków) na terenie Dolnej Austrii zbiory archeologiczne, obejmujące czasy od paleolitu po średniowiecze. Jednym z symboli muzeum jest figurka kobieca ludności kultury lendzielskiej z Eggendorf (Bez. Wiener Neustadt-Land, Ld. Dolna Austria).
Najstarsze osadnictwo ludzkie na terenie Horn wiąże się z kulturą oryniacką. Wtedy to, ok. 30 tys. lat temu, na lewym brzegu doliny rzeki Taffa, w dzisiejszej zachodniej części miasta, istniało obozowisko łowieckie, gdzie znaleziono pozostałości palenisk, liczne narzędzia krzemienne i wiele kości zwierząt łownych (mamutów, reniferów, koni).
Częścią stałej ekspozycji w Muzeum Techniki Rolniczej (Landtechnikmuseum) w Leiben (Bez. Melk, Ld. Dolna Austria), mieszczącym się w piwnicach miejscowego zamku, jest wystawa „Historia pługu — Od pięściaka do pługu motorowego” (Die Geschichte des Pfluges — Vom Faustkeil zum Motorpflug). Muzeum to oficjalnie otwarto w 1991 roku, ale jego zaczątkiem stała się wystawa zorganizowana w 1986 roku.
Leiben, Austria
(2.10.1994)
Znaczek: Austria 1758
Austria, Mi 1758
(4.11.1983)
Główny gmach Oberösterreichisches Landesmuseum w Linz, nazywany Francisco-Carolinum. Muzeum gromadzi zbiory z wielu dziedzin, podzielone na trzy wielkie kolekcje: przyrodniczą, sztuki i kultury. W ramach tej ostatniej funkcjonują m.in. dwa działy archeologiczne: archeologii pra- i wczesnohistorycznej oraz archeologii okresów rzymskiego, średniowiecznego i nowożytnego.
Początkiem muzeum była wydana w listopadzie 1833 roku decyzja cesarza Franciszka I o powstaniu „Vereins des vaterländischen Museums für Österreich ob der Enns mit Inbegriff des Herzogthums Salzburg”. W 1839 roku patronat nad towarzystwem objął arcyksiążę Franciszek Karol, dlatego nowy budynek muzeum nosi nazwę Francisco-Carolinum.
Kasownik: Traismauer, 30.05.1993
Traismauer, Austria
(30.05.1993)
Urzeitmuseum w Nußdorf ob der Traisen (Bez. Sankt Pölten-Land, Dolna Austria) zostało otwarte 30 maja 1993, a jego siedzibą zostały wyremontowane i adoptowane na potrzeby muzeum pozostałości dawnego zamku. Powołanie do życia muzeum było koniecznością, wynikającą z potrzeby przechowywania licznych zabytków archeologicznych odkrywanych podczas badań ratowniczych, np. związanych z budową autostrady S 33 (Kremser Schnellstraße).
Na wystawie prezentowane są m.in. narzędzia krzemienne z nowoodkrytego stanowiska oryniackiego w Getzersdorf i cios mamuta długości 3,3 m (jeden z największych w Austrii), znaleziony w byłej cegielni w Thallern. Liczne są znaleziska z końca paleolitu i mezolitu oraz neolitu, począwszy od kultury ceramiki wstęgowej rytej. Na jej osadę natrafiono w 1993 roku w Franzhausen. Do 1997 roku przebadano tu powierzchnię 9000 m2, odkrywając wiele długich domów słupowych oraz źródła ruchome, przede wszystkim ceramikę zdobioną ornamentem nutowym. W zbiorach muzeum znajdują też materiały z podwójnego grobu kultury lendzielskiej z Reichersdorf, znalezionego w 1984 roku, w którym pochowano mężczyznę i kobietę wraz z siedmioma naczyniami zdobionymi malowaniem. Kobieta wyposażona była ponadto w naszyjnik z paciorków z marmuru. Nieopodal tego obiektu odkryto kolejny grób, prostokątny, obudowany drewnem, w którym znajdował się ciałopalny pochówek kobiety. Jedenaście towarzyszących jej naczyń datowanych jest na rozwiniętą fazę Ossarn II kultury badeńskiej. Na cmentarzysku w Franzhausen odkryto 28 grobów kultury ceramiki sznurowej. W grobach tych poza ceramiką wystąpiły też kamienne topory i sztylety krzemienne. W lipcu 1991 w Gemeinlebarn natrafiono na grób wojownika kultury pucharów dzwonowatych, pochowanego w typowej skurczonej pozycji. Przy zmarłym znajdował się puchar z czerwonej gliny z miedzianym prętem wewnątrz, płytka łucznicza z piaskowca i miedziany sztylet.
Museum für Ur- und Frühgeschichte w Stillfried (gm. Angern an der March, Bez. Gänserndorf, Ld. Niederösterreich) gromadzi zbiory archeologiczne ze szczególnym uwzględnieniem okresu rzymskiego, ale znajdują się tu też np. materiały z paleolitycznych obozowisk na stanowiskach Heidenberg w Ollersdorf i Kranawetberg w Grub. Dobry klimat i urodzajne lessowe gleby przyciągały również neolitycznych rolników. Na wzgórzach w pobliżu Buhuberg i Rochusberg znajdują się osady ludności lendzielskiej kultury ceramiki malowanej. Koło kościoła w Stillfried znaleziono naczynia kultury badeńskiej (ceramiki promienistej), a w Grub grób ciałopalny tej ludności. Z miejscowości Zwerndorf pochodzi siekiera miedziana, znane są też ślady osadnictwa kultury ceramiki sznurowej i pucharów dzwonowatych. Zabytki z tych stanowisk eksponowane są w muzeum w Stillfried.
Stillfried, Austria
(30.08.1974 i 1.07.1995)
Kasownik: Traismauer, 20.11.1989
Traismauer, Austria
(20.11.1989)
Muzeum Prahistoryczne Landu Dolna Austria (Niederösterreich) w Traismauer (Bez. Sankt Pölten-Land, Ld. Dolna Austria) mieści się od 1989 roku w zamku, którego najstarsze części pochodzą z czasów rzymskich (IV/V w.) i karolińskich (VIII w.). To jedyne muzeum w Austrii, które znajduje się w późnoantycznym budynku, a sam zamek jest jedynym, który był zamieszkiwany bez przerwy, od powstania aż po czasy współczesne.
Ekspozycja muzealna prezentuje przede wszystkim materiały z badań wykopaliskowych na dwóch największych w Europie Środkowej cmentarzyskach z wczesnej epoki brązu w Franzhausen, m.in. jest to naturalnej wielkości rekonstrukcja wyglądu ludzi z tego okresu, ich ubiorów i grobów. Ponadto znajdują się tu jeszcze przedstawienia z życia w różnych okresach, np. celtycki wojownik w rydwanie, czy operacja czaszki przez druidów, a w ogrodzie zamkowym pradziejowe kurhany. Epoka kamienia jest reprezentowana m.in. przez rekonstrukcję neolitycznych grobów ze skurczonym układem zmarłych.

Bośnia i Hercegowina

Klasztor Gorica koło miasta Livno (kanton Zachodnia Bośnia), w Górach Dynarskich. Budowa klasztoru rozpoczęła się w 1854 r., a w 1859 r. wprowadzili się do niego franciszkanie. W 1985 r., na mocy porozumienia między klasztorem i miejscową gminą, utworzono w nim muzeum. W salach wystawowych klasztoru można oglądać kolekcje etnologiczną, numizmatyczną, sakralną, militariów, filatelistyczną oraz archeologiczną. Ta ostatnia składa się głównie z zabytków z okresu średniowiecza, ale najstarsze pochodzą z eneolitu. Są to kamienne topory i ceramika.
Bośnia i Hercegowina (Chorwacka Poczta Mostar), Mi 272
(1.11.2009)
Budynek Muzej Republike Srpske w Banja Luce, w którym znajdują się m.in. zbiory z archeologii pradziejowej.
Muzeum powstało decyzją króla Jugosławii Aleksandra I Karađorđevića w 1930 r. pod nazwą Muzej Vrbaske banovine, a jego pierwszym dyrektorem został Spiridon Špiro Bocarić. W 1992 r. ówczesne Muzej Bosanske Krajine zmieniło nazwę na Muzej Republike Srpske. Poza działem archeologicznym w muzeum znajdują się jeszcze zbiory z zakresu historii, etnologii, historii umiejętności i dział przyrodniczy.
Bośnia i Hercegowina (Republika Serbska), Mi 348
(26.09.2005)
Znaczek: Jugosławia 2297
Jugosławia, Mi 2297
(10.09.1988)
Gmach Narodowego Muzeum Bośni i Hercegowiny (Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine) w Sarajewie. Muzeum powstało w 1888 r. za zgodą władz Austro-Węgier i jest najstarszą placówką naukowo-kulturalną typu zachodniego na terenie Bośni i Hercegowiny. Jego pierwszym dyrektorem został Kosta Hörmann. W 1913 r. Muzeum przeprowadziło się do nowego, specjalnie wzniesionego budynku, w którym znajduje się do dziś. Obecnie Muzeum składa się z trzech działów: archeologicznego, etnograficznego, przyrodniczego oraz biblioteki.
W zbiorach muzeum znajdują się m.in. materiały ze schroniska skalnego z góry Badanj (gm. Stolac, kanton Hercegowina-Neretwa, Federacja Bośni i Hercegowiny).

Bułgaria

Narodowe Muzeum Archeologiczne (Национален археологически музей) znajduje się w centrum Sofii, w budynku byłego meczetu Büyük camii (Wielki Meczet), wzniesionego z kamienia w 1474 r., za panowania sułtana Mehmeda II Zdobywcy. Muzeum Narodowe powstało początkowo jako jedna instytucja wraz z Biblioteką Narodową w 1879 r. (100. rocznicę narodzin Muzeum upamiętniają dwa pierwsze znaczki), a usamodzielniło się w 1892 r. (100. rocznicę tego wydarzenia przypomina trzeci znaczek). Pierwszym jego dyrektorem był Czech, Václav Dobruský (Вацлав Добруски), archeolog i numizmatyk, uważany za jednego z twórców archeologii w Bułgarii, który pełnił tę funkcję do 1910 r. Oficjalnie muzeum dla publiczności otworzyli 18 maja 1905 r. książę Ferdynand I Koburg i minister edukacji Ivan Šiąmanov. Składało ono się wtedy z trzech działów: starożytnego, numizmatycznego i etnograficznego (ten oddzielił się w 1906 r.).
W 1909 r. muzeum zostało przemianowane na Narodowe Muzeum Archeologiczne (Народен археологически музей). Powstały wtedy dwa nowe działy: średniowiecza i sztuk pięknych. W 1911 utworzono dział prahistoryczny. Zimą 1944 r. muzeum uległo częściowemu zniszczeniu, kiedy to wskutek alianckich nalotów spłonęła część biblioteki i archiwum.
W 1948 r. dział sztuk pięknych przekształcono w samodzielną Narodową Galerię Sztuki (Национална художествена галерия). W tym samym roku, w ramach reformy polegającej na przekształceniu struktur bułgarskich instytucji naukowych zgodnie z modelem przyjętym w ZSRR, muzeum archeologiczne zostało połączone z instytutem archeologii Akademii Nauk ― utworzono Archeologiczny Instytut i Muzeum (Археологически институт с музей).
Obecnie ekspozycja Narodowego Muzeum Archeologicznego składa się z 5 części: centralnego hallu, prahistorii, średniowiecza, skarbów i sali wystaw czasowych. Do najważniejszych eksponatów należą znaleziska z datowanego na neolit i epokę brązu tellu Karanovo (m.in. figurki antropomorficzne, naczynia zoomorficzne oraz broń i narzędzia z brązu) oraz ogromny zbiór monet (ponad 300 tys. sztuk).
Bułgaria, Mi 2867–2868
(29.01.1980)

Bułgaria, Mi 4043
(1.01.1993)
Całostka Ck: Bułgaria
Bułgaria, trzy całostki Ck
(2005 r.)
Kasownik: Sofia, 18.05.2005
Sofia, Bułgaria
(18.05.2005)

Chorwacja

Znaczek: Chorwacja 257
Chorwacja, Mi 257
(27.10.1993)
Znaczek: Chorwacja 395
Chorwacja, Mi 395
(4.10.1996)
Arheološki Muzej w Splicie, to najstarsze muzeum na terenie Chorwacji. Zostało utworzone w 1820 r. dekretem rządu Królestwa Dalmacji, kraju koronnego Cesarstwa Austriackiego, a impulsem do tego była wizyta cesarza Franciszka I, który w 1818 r. odwiedził Dalmację, m.in. Split. Pierwszą siedzibą muzeum był powstały w 1821 r. budynek przylegający do wschodniej ściany pałacu Dioklecjana, jednak szybko okazał się on zbyt mały aby pomieścić rosnącą liczbę zabytków.
Nowa era w dziejach muzeum rozpoczęła się w 1884 r., kiedy jego dyrektorem został Frane Bulić (1846–1934), ksiądz, archeolog, historyk, konserwator zabytków i polityk, założyciel w 1894 r. Chorwackiego Towarzystwa Archeologicznego „Bihać”. F. Bulic zainicjował też budowę nowego gmachu dla muzeum, który został ukończony w 1914 r., ale ze względu na I wojnę światową otwarto go dla publiczności dopiero w 1922 r.
Zbiory muzeum podzielone są na kilka działów: prahistoryczny — tu m.in. naczynia późnoneolityczne z jaskini Grapčeva špilja na wyspie Hvar (kultura Hvar, ok. 3800–3150 BC), greko-hellenistyczny, rzymski, wczesnochrześcijański, starochorwacki, epigrafiki, numizmatyczny oraz archeologii podwodnej.
Kasownik: Zadar, 30.22.2012
Zadar, Chorwacja
(30.11.2012)
Arheološki muzej w Zadarze, którego zbiory liczą ponad 100 tysięcy zabytków, gromadzi znaleziska archeologiczne z terenu żupanii Zadar oraz wysp Rab i Pag. Na parterze muzeum znajduje się ekspozycja poświęcona okresowi od VII do XII wieku, związana z kulturą materialną i duchową Chorwatów. Na pierwszym piętrze zgromadzono zabytki ilustrujące życie w północnej Dalmacji w czasach rzymskich, a na drugim jest wystawa materiałów archeologicznych z epok kamienia, brązu i żelaza. Obecnie w strukturze muzeum działają działy: pradziejów, starożytności, średniowiecza, nowożytności, archeologii podmorskiej, konserwatorski i oświatowy.
Początki tej placówki wiążą się z założeniem w 1832 roku państwowego muzeum, które zgodnie z odezwą austriackiego gubernatora, V. V. von Lilienberga, miało gromadzić wszystkie zabytki z całej Dalmacji. Jego pierwszą siedzibą była jedna sala w szkole podstawowej. Zbiory archeologiczne wydzielone zostały w 1877 roku, kiedy zostały przeniesione do opuszczonego kościoła św. Donata, a ich konserwatorem został Ivan Smirić. Po zniszczeniach w czasie II wojny światowej w 1954 roku muzeum przeniesione zostało do budynku byłego Instytutu św. Demetriusza, a w latach 1971–1972 do byłego klasztoru i kościoła św. Marii. W 1974 roku otwarto wystawy poświęcone średniowieczu i okresowi rzymskiemu, a w roku następnym wystawę pradziejową. Obecnie w skład muzeum wchodzi też zespół dawnego klasztoru św. Mikołaja, w którym znajduje się m.in. dział archeologii podwodnej.

Cypr

Znaczek: Francja 4104
Francja, Mi 4104
(20.06.2006)
Blok_2: Cypr 651-654 w bl. 13 Znaczek: Cypr 651 Znaczek: Cypr 652 Znaczek: Cypr 653 Znaczek: Cypr 654
Cypr, Mi 651-654 w bl. 13
(17.02.1986)
Muzeum Cypryjskie w Nikozji, znane także jako Muzeum Archeologiczne Cypru. Jest to najstarsze i największe muzeum na Cyprze. W jego zbiorach znajduje się największa na świecie kolekcja zabytków archeologicznych odkrytych na wyspie (np. idol z Lempa, kamienne naczynie z Kalavasos-Tenta, czy figurka z Kissonerga-Mosphilia.

Muzeum założone zostało w 1882 roku przez władze brytyjskie wskutek petycji przedstawionej przez przywódców religijnych Cypryjczyków (zarówno chrześcijan, jak i muzułmanów). Bezpośrednim jej powodem była grabież znalezisk archeologicznych pozyskanych z różnych badań wykopaliskowych, z których największe przeprowadził ambasador USA, Palma di Luigi Cesnola. Wywiózł on do Ameryki ponad 35.000 przedmiotów, z których większość została zniszczona w czasie transportu (ocalałe są do dziś prezentowane w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku). Budowę gmachu pokazanego na znaczku, zaprojektowanego przez N. Balanosa z Ateńskiego Towarzystwa Archeologicznego, rozpoczęto w 1908 r. W 1961 r. ukończono budowę kolejnych sal wystawowych, magazynów i biur. Obecnie muzeum składa się z 14 sal wystawowych, biblioteki, magazynów i laboratoriów ustawionych wokół centralnego placu, a wystawy obejmują czasy od okresu neolitu po panowanie rzymskie.
Znaczek: Cypr 206
Cypr, Mi 206
(17.09.1962)
Znaczek: Cypr 296
Cypr, Mi 298
(16.10.1967)
Znaczek: Cypr Północny 351
Cypr Północny, Mi 351
(1.04.1993)
Muzeum Ikon i Archeologii św. Barnaby (St. Barnabas İkon ve Arkeoloji Müzesi) w Salaminie (Gazimağusa), znajdujące się w byłym klasztorze św. Barnaby. Po gruntownym remoncie klasztor stał się siedzibą muzeum w sierpniu 1991 roku, które 29 maja 1992 otwarto dla zwiedzających. W zbiorach muzeum znajdują się przede wszystkim zabytki z terenu dystryktu Famagusta, m.in. ceramika i biżuteria mykeńska z Enkomi oraz greckie marmurowe posągi z gimnazjonu i teatru w Salaminie.

Czarnogóra

Były pałac króla Mikołaja I Petrowicia-Niegosza (Nikola I Petrović Njegoą, 1841–1921), obecnie siedziba Muzeum Króla Mikołaja (Muzej kralja Nikole), wchodzącego w skład Muzeum Narodowego Czarnogóry (Narodni muzej Crne Gore) w Cetinje. Wśród licznych zbiorów (np. fotografii, reprodukcji, medali, monet, etnograficznych, pieczęci, tkanin, filatelistycznych, broni, sztandarów) znajduje się tu także dział archeologiczny.
Jugosławia, Mi 2587
(12.02.1993)

Francja

Musée d’Art et d’Histoire (wcześniej Musée d'Histoire et d'Archéologie) w Belfort (dep. Territoire-de-Belfort, reg. Franche-Comté), mieści się w byłych koszarach twierdzy, której budowa w zasadniczym zarysie została ukończona po 1687 roku, ale później poddawano ją wielu modyfikacjom wynikającym z konieczności dostosowania do zmieniających się wymagań pola walki.
Jest to najstarsze muzeum w Belfort, założone w 1872 roku z inicjatywy Société Belfortaine d'Émulation. Przechowywane są w nim materiały archeologiczne pochodzące z badań na terenie miasta i całego departamentu Territoire-de-Belfort, w tym z neolitycznego cmentarzyska odkrytego w jaskini Cravanche, a także kolekcje zbiory historyczne, etnograficzne, sztuki i militariów.
Belfort, Francja
(20.11.1975, 28.01.1977 i 1.02.1986)
Znaczek: Francja 1731 Znaczek: Francja 5452
Francja, Mi 1731
(14.11.1970)

Francja, Mi 5452
(2.11.2012)
Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 10.03.1960 Kasownik: Brive-la-Gaillarde PP, 13.04.1967 Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 30.09.1968 Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 3.08.1960
Brive-la-Gaillarde i Brive-la-Gaillarde (Gare), Francja
(10.03.1960, 3.08.1960, 14.09.1965, 10.09.1966, 13.04.1967, 30.01.1968, 30.09.1968, 16.06.1970 i 24.11.1972)
Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 10.09.1966 Kasownik: Brive-la-Gaillarde PP, 6.05.1965 Kasownik: Brive-la-Gaillarde PP, 30.01.1968 Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 16.06.1970 Kasownik: Brive-la-Gaillarde, 24.11.1972
Fragment renesansowego dziedzińca Musée Labenche d'Art et d'Histoire w Brive-la-Gaillarde (dep. Corrèze, reg. Limousin).
Muzeum to zostało utworzone w 1883 r. Jego pierwsza siedziba mieściła się w centrum miejscowości, przy ulicy doktora Massénata. Budynek ten okazał się jednak zbyt mały i w 1989 r. siedzibę muzeum przeniesiono do dawnego hotel Labenche, mieszczącego się w renesansowym budynku, jednym z najpiękniejszych w mieście, stojącym przy bulwarze Jules Ferry.
Zbiory muzeum, eksponowane w 17 salach wystawowych, obejmują m.in. geologię, paleontologię oraz archeologię, od epoki kamienia (sala ta nosi imię Jeana Bouyssonie, który w 1908 r. odkrył szkielet neandertalczyka w znajdującej się ok. 25 km na płd.-wsch. miejscowości La Chapelle-aux-Saints) po okres gallo-rzymski, i dokumentują 100 tysięcy lat dziejów człowieka w regionie Brive.
Całostka Ck (PAP): Francja
Francja, całostka Ck (tzw. PAP)
Widok na miejscowość Les Eyzies-de-Tayac (dep. Dordogne, reg. Akwitania), budynki Musée National de Préhistoire i stojącą przed nim nadnaturalnej wielkości figurę neandertalczyka.
Ze względu na liczbę i znaczenie odkrytych w okolicy stanowisk paleolitycznych miejscowość ta nazywana jest we Francji „światową stolicą prahistorii”. Usytuowane są tu ważne stanowiska: La Micoque, Laugerie-Haute, Laugerie-Basse, Cro-Magnon, schroniska Pataud i Audi. W pobliżu tego skupiska znajdują się jaskinie z zespołami sztuki naskalnej: Font-de-Gaume, Combarelles, Bernifal, la Mouthe, la Greze, Commarque i schronisko Cap-Blanc z rzeźbami.
W miejscowym zamku zostało założone w 1923 roku Musée National de Préhistoire. Pierwszym jego kierownikiem był D. Peyrony. Muzeum posiada bogate zbiory liczące ok. 500.000 przedmiotów. W jego salach można zobaczyć m.in. rekonstrukcję grobu z Saint-Germain-la-Riviere, serie typologiczne krzemieni sklasyfikowane według poziomów z głównych stanowisk z Périgord, zespół 80 bloków rytowanych lub rzeźbionych z Laugerie-Haute, la Madeleine i Laussel.
Kasownik: Épernay, 4.05.1982
Épernay, Francja
(4.05.1982)
Datownik stosowany z okazji 50-rocznicy powstania Musée de Préhistoire w Épernay (dep. Marne, reg. Szampania-Ardeny). Początki muzeum wiążą się z różnymi XIX-wiecznymi kolekcjami, na których bazie w 1931 roku zostało założone przez archeologa, ojca Pierre'a Favreta, i przy pomocy gminy, muzeum regionalne poświęcone prahistorii i archeologii. W 1950 r. muzeum otrzymało nową siedzibę w Château Perrier, a od 1960 r. gromadzi też zbiory związane z historią winiarstwa regionu Szampanii, stąd jego obecna nazwa to Musée d'Archéologie et du Vin de Champagne. W zbiorach archeologicznych muzeum znajduje się ponad 80 tys. zabytków pochodzących ze wszystkich okresów — od paleolitu po średniowiecze.
Kasownik: Lodève, 15.01.1994
Lodève, Francja
(15.01.1994)
Musée Fleury w Lodève (dep. Hérault, reg. Langwedocja-Roussillon) powstało stosunkowo niedawno, jednak jego zbiory kształtowały się w ten sam sposób, co innych muzeów powstających pod koniec XVIII i w XIX wieku. Już w 1868 Francuskie Towarzystwo Geologiczne postulowało otwarcie muzeum w Lodève, w którym znalazłyby schronienie bogate znaleziska petrograficzne i paleontologiczne z okolic miasta. W końcu muzeum powołano do życia uchwałą rady miasta w 1957 roku, jednak swą działalność zainaugurowało ono dopiero w 1962 roku. Jego pierwszym kustoszem został archeolog Jacques Audibert, który przekazał muzeum swoje prywatne zbiory. Mieściło się ono początkowo w byłej kaplicy karmelitów, a w 1972 roku otrzymało kilka pomieszczeń po rzeźbiarzu Paulu Dardé, znajdujących się w pochodzącej z XVI–XVII wieku rezydencji kardynała André Hercule de Fleury, co umożliwiło rozrost kolekcji. Nowe pomieszczenia zostały otwarte dla zwiedzających 10 lipca 1987 roku, a od 2010 roku rozpoczęła się renowacja całego pałacu.
Muzeum gromadzi zbiory paleontologiczne i archeologiczne. Te ostatnie dokumentują ślady pobytu ludzi w tej okolicy na przestrzeni 80 tys. lat. Najbogatsza część tej kolekcji związana jest z osadnictwem neolitycznym. Są tu m.in. materiały z grobów zbiorowych z jaskini Fontanilles oraz naczynia do wody z Grotte des Maurous.
W Musée de Préhistoire w Lussac-les-Châteaux (dep. Vienne, reg. Poitou-Charentes) znajduje się kolekcja zabytków archeologicznych pochodzących z badań w okolicznych jaskiniach. Wśród nich najliczniejszą grupę stanowią wyroby kultury magdaleńskiej z górnego paleolitu, w tym m.in. harpuny z poroża z jaskini Bois-Ragot (odkrytej w 1968 r. i badanej przez André Choleta), narzędzia krzemienne, oraz przedmioty sztuki — kamienie z wyrytymi wizerunkami zwierząt i ludzi ze słynnej jaskini La Marche (badanej od 1937 r. przez Léona Péricarda i Stéphane Lwoff).
Lussac-les-Châteaux, Francja
(21.06.1989 i 16.02.1991)
Musée de Paléontologie w Menat (dep. Puy-de-Dôme, reg. Owernia) prezentuje 3,6 miliarda lat historii istot żywych — od pierwszej komórki po współczesnego człowieka, m.in. z uwzględnieniem australopiteka i człowieka z Cro-Magnon.
Menat, Francja
(4.09.1981)
Dwa kilometry od Montbron (dep. Charente, reg. Poitou-Charentes) znajduje się jaskinia Montgaudier, badana od 1855 roku, jednak najważniejsze prace przeprowadził w latach 1966–1986 Louis Duport. W 1974 roku odkryto tu żuchwę i inne kości neandertalczyka (obecnie w zbiorach Musée de l'Homme w Paryżu) oraz wytwory z okresu neolitu. Jaskinia ta zamieszkana była od ok. 150 tys. lat temu, jednak większość znalezisk pochodzi z okresu magdaleńskiego, np. grawerowana płytka z piaskowca z wizerunkami reniferów i jeleni, pałka z poroża renifera (dł. 30 cm) z wyrytymi wizerunkami fok i węgorzy, narzędzia (harpuny) i ozdoby (zęby) z krzemienia i kości. Są one prezentowane w muzeum na zamku Montbron.
Montbron, Francja
(27.09.1968, 3.03.1975, 18.09.1981 i 30.10.1981)
Stemple różnią się tekstem napisów w nakładce oraz szczegółami kalendarza w datowniku
Budynek otwartego 1 października 1989 roku Maison de l'archéologie w Niederbronn-les-Bains (dep. Bas-Rhin).
W muzeum prezentowane są odkrycia archeologiczne poczynione w północnych Wogezach, obejmujące czasy od epoki kamienia aż po erę przemysłową.
Niederbronn-les-Bains, Francja
(1.10.1989)
Kasownik: Orgnac, 27.08.1957
Orgnac, Francja
(27.08.1957)
Kasownik: 17.07.1961
Orgnac, Francja
(17.07.1961)
Kasownik: Vallon-Pont-d'Arc, 14.03.1964
Vallon-Pont-d'Arc, Francja
(14.03.1964)
Kasownik: Orgnac-l'Aven, 16.03.1969 Kasownik: Orgnac-l'Aven, 18.02.1971 Kasownik: Orgnac-l'Aven, 10.12.1980
Orgnac-l'Aven, Francja
(16.03.1969, 18.02.1971 i 10.12.1980)
Musée Régional de Préhistoire w Orgnac-l'Aven (dep. Ardèche, reg. Rodan-Alpy) powstało z inicjatywy Jean Combier. Otwarto je dla publiczności w 1988 r. (oficjalnie dopiero na wiosnę 1989 r.). Posiada ono zbiory z okresu paleolitu, neolitu i epoki brązu, m.in. z aszelskiego stanowiska Orgnac III (ok. 400 tys. lat temu), malowideł z jaskiń w dolinie rzeki Ardèche (ok. 30–10 tys. lat temu) oraz neolitycznych grobowców megalitycznych (na terenie departamentu znajduje się ok. 700 dolmenów).
Orgnac III, to stanowisko paleolityczne na prawym brzegu głębokiej doliny rzeki Ardèche. Prowadzone tu od 1959 r. przez J. Combiera wykopaliska odsłoniły serię poziomów odłożonych w leju krasowym podczas ostatniej fazy zlodowacenia Riss i interglacjału Riss-Würm. Ludzie wielokrotnie osiedlali się wewnątrz tej depresji. Znaleziono tu ślady palenisk oraz liczne zespoły górnoaszelskie i mustierskie, pozwalające prześledzić rozwój techniki lewaluaskiej.
Orgnac-l'Aven, Francja
(14.02.1990, 15.02.1990 i 1.07.2005)
Frankatura mechaniczna: Vallon-Pont-d'Arc, 22.05.2009
Vallon-Pont-d'Arc, Francja
(22.05.2009)
Budynek Instytutu Paleontologii Człowieka w Paryżu, czyli Institut de Paléontologie Humaine (IPH, znany też pod pełną nazwą: Institut de Paléontologie Humaine Fondation Prince Albert Ier de Monaco). Jest to zakład badawczy i pedagogiczny założony w 1910 r. przez księcia Monako, Alberta I Grimaldi (1848–1922), w celu ożywienia studiów nad człowiekiem prahistorycznym. Jego pierwszym dyrektorem był Marcellin Boule (1861–1942). Instytut ma też bogate zbiory zabytków i wydaje liczne publikacje z dziedziny prahistorii.
Monte-Carlo, Monako
(13.12.2010)
Znaczek: Monako 366
Monako, Mi 366
(5.03.1949)
Kasownik: Monaco, 1.06.2010
Monako
(1.06.2010)
Znaczek: Francja 828 Znaczek: Francja 829
Francja, Mi 828–829
(21.09.1948)
Znaczek: ONZ (Nowy Jork) 84 Znaczek: ONZ (Nowy Jork) 85
ONZ (Nowy Jork), Mi 84–85
(29.02.1960)
Znaczek: Francja 929 Znaczek: Francja 930
Francja, Mi 929–930
(6.11.1951)
Znaczek: Francja 3352
Francja, Mi 3352
(10.12.1998)
Palais de Chaillot w Paryżu — pałac wybudowany w związku z wystawą światową w 1937 r. Składa się z dwóch budynków zakończonych półkolistymi skrzydłami i połączonych dwupoziomowym tarasem, ozdobionym m.in. rzeźbami „Apollo” Henri Boucharda i „Herkules” Alberta Pommiera. W osi tarasu, pomiędzy skrzydłami, usytuowano basen obramowany szpalerem wodotrysków.
W pałacu ma siedzibę kilka instytucji kulturalnych. Najczęściej zwiedzane jest mieszczące się w skrzydle Passy Muzeum Człowieka (Musée de l'Homme), stanowiące połączenie ekspozycji antropologicznych i etnograficznych. Muzeum zostało utworzone w 1937 roku przez Paula Riveta (1876–1958) z okazji odbywającej się w tymże roku wystawy światowej (Exposition Internationale des Arts et Techniques dans la Vie Moderne), na bazie założonego w 1878 roku Musée d'Ethnographie du Trocadéro. Jest jednym z siedmiu działów Muséum national d'Histoire naturelle.
Kasownik: Paris 34, 6.11.1939
Paris 34, Francja
(6.11.1939)
Celem Musée de l'Homme jest przedstawienie ludzkości w całej różnorodności antropologicznej, historycznej i kulturowej, wobec czego gromadzi ono zbiory antropologiczne, prahistoryczne i etnologiczne. Prezentowane są m.in. szkielety pierwszych hominidów, prehistoryczne rysunki naskalne z Sahary, eksponaty dotyczące tatuażu, mumie i preparowane czaszki, kamienny posąg z Wyspy Wielkanocnej, bogate zbiory kultur prekolumbijskich (np. kryształowa czaszka z czasów Azteków) i wielka kolekcja afro-azjatycka.
Znaczek: Francja 2958
Francja, Mi 2958
(5.06.1993)
Narodowe Muzeum Przyrodnicze (Muséum national d’Histoire naturelle) w Paryżu to jedno z największych na świecie muzeów tego typu. Zostało utworzone 10 czerwca 1793 roku na bazie zbiorów Królewskiego Ogrodu Roślin Leczniczych (Jardin royal des plantes médicinales), założonego przez Ludwika XIII w 1635 roku, gromadzącego bogate zbiory z dziedziny szeroko rozumianej przyrody, zwłaszcza za czasów gdy dyrektorem był Georges-Louis Leclerc de Buffon (1707–1788). Główną rolą muzeum od momentu jego powstania, jest działalność naukowa oraz dokumentacja odkryć (gromadzenie zbiorów). Podrzędną rolę odgrywa działalność ekspozycyjno-popularyzatorska, choć jest ona najbardziej znaną formą aktywności muzeum. Posiada siedem wydziałów: klasyfikacji i ewolucji; molekularnego zróżnicowania, środowisk i populacji wodnych; ekologii i bioróżnorodności; historii Ziemi; człowieka, natury i społeczeństwa oraz prehistorii. Oprócz tego w skład muzeum wchodzą: galerie roślin, ogrody botaniczne i kilka zoologicznych oraz Muzeum Człowieka (Musée de l'Homme). Poszczególne wydziały rozmieszczone są w różnych miejscach Paryża.
Wirniki upamiętniające wystawę „L'animal de Lascaux a Picasso” (Od Lascaux do Picasso), zorganizowaną przez Muséum National d'Histoire Naturelle w Paryżu i Galerie de Zoologie du Jardin des Plantes.
Paris 05, Francja
(13.10.1976)
Paris 07, Francja
(8.10.1976)
Paryż 13, Francja
(8.12.1976)
Kasownik: Penmarc'h, 17.02.1964 Kasownik: Penmarc'h, 7.04.1964 Kasownik: Penmarc'h, 4.05.1968
Penmarc'h, Francja
(17.02.1964, 7.04.1964 i 4.05.1968)
Musée Préhistorique w Penmarc'h (dep. Finistère, reg. Bretania) zostało utworzone przez grono miejscowych miłośników prahistorii, którzy pasjonowali się prowadzeniem prac wykopaliskowych okolicznych stanowisk, głównie megalitów. Czołową rolę wśród nich odgrywał Charles Bénard-Le Pontois. Po odkryciu nekropolii w Saint-Urnel i w Rozenn Tremen stało się jasne, że niezbędne jest miejsce w którym można by przechowywać i eksponować pozyskane zabytki. Charles Bénard-Le Pontois do finansowania Musée Préhistorique namówił Gabrielle Philippson i lorda Roberta Monda.
W sierpniu 1921 powstało Société Civile du Musée d'Archéologie de Penmarc'h, które już w październiku 1922 r. zmieniło nazwę na Institut Finistérien d'Etudes Préhistoriques. W tym samym czasie zakupiono ziemię i rozpoczęto budowę muzeum. Bibliotekę i pierwszą salę muzealną otwarto w sierpniu 1924 r., drugą salę w lipcu 1927 r. Po II wojnie światowej prowadzenie muzeum przejął Instytut Geologii Uniwersytetu Rennes 1. W 1981 r. muzeum zostało przyłączone do pracowni antropologii i archeometrii tego uniwersytetu. Obecnie funkcjonuje pod nazwą Musée de la Préhistoire Finistérienne.
Muzeum mieści się w surowym kamiennym budynku. W salach wystawowych na powierzchni 300 m2 eksponowanych jest ok. 3000 zabytków ze 180 stanowisk z terenu departamentu Finistère, z czasów od paleolitu aż po okres gallo-rzymski, a nawet wczesne średniowiecze, w tym np. rekonstrukcja grobów z neolitu. W lapidarium wokół muzeum prezentowane są m.in. dolmen, grobowiec galeriowy i menhiry.
Kasownik: Périgueux, 26.07.1965 Kasownik: Périgueux, 2.12.1966 Kasownik: Périgueux, 2.10.1980
Périgueux, Francja
(26.07.1965, 2.12.1966 i 2.10.1980)
Périgueux (dep. Dordogne, reg. Akwitania) jest stolicą obszaru określanego jako Périgord, odpowiadającego w przybliżeniu granicom obecnego departamentowi Dordogne. Jest on często nazywany kolebką ludzkości, ze względu na bogactwo odkrywanych tutaj pradziejowych stanowisk archeologicznych. W tej okolicy, a w szczególności we wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO dolinie rzeki Vézère, zlokalizowano 147 stanowisk z okresu paleolitu, w tym 25 jaskiń z malowidłami i rytami, m.in. Lascaux (gm. Montignac), Rouffignac (gm. Rouffignac-Saint-Cernin-de-Reilhac), Abri du Poisson, Combarelles i Font-de-Gaume (gm. Les Eyzies-de-Tayac-Sireuil). Choć centrum badań naukowych mieści się nie w Périgueux, a w miasteczku Les Eyzies, w znajdującym się tam Musée National de Préhistoire, to także Musée d'Art et d'Archáologie w Périgueux dysponuje interesującymi zbiorami.
Założone w 1835 roku Musée d'Art et d'Archáologie w Périgueux to najstarsze muzeum na terenie Périgord. Obecnie jego siedzibą jest wzniesiony w latach 1895–1898 budynek byłego klasztoru augustianów. Muzeum posiada ok. 45 tys. zabytków, z których eksponowanych jest tylko ok. 10%. Są wśród nich m.in. przedmioty z kości i poroża z okresu paleolitu górnego (ok. 35–10 tys. lat temu), zdobione liniami rytymi lub malowaniem kamienie z abri Blanchard (ok. 35 tys. lat temu), neolityczne kamienne siekiery i topory, a także trzy ważne szkielety ludzkie z grobów:
  • neandertalczyka z Regourdou (ok. 70 tys. lat temu), który odkrył Roger Constant 22 września 1957,
  • kultury oryniackiej z Combe-Capelle (ok. 30 tys. lat temu),
  • kultury magdaleńskiej ze schroniska Raymonden koło Chancelade (ok. 15 tys. lat temu), który wydobyli w latach 1888–1889 Michel Hardy i Maurice Féaux.
Frankatura mechaniczna: Péronne, 22.02.2003
Péronne, Francja
(22.02.2003)
Musée Alfred Danicourt ma swą siedzibę na I piętrze ratusza w Péronne (dep. Somma, reg. Pikardia). Instytucja ta gromadzi głównie zabytki archeologiczne i dzieła sztuki pochodzące z lokalnych darowizn i depozytów państwowych. Muzeum zostało założone przez miasto w 1877 roku na bazie zbiorów Alfreda Danicourta (1837–1887), burmistrza Péronne i kolekcjonera. Wśród materiałów archeologicznych z epoki kamienia dominują wykonane z krzemienia — można tu obejrzeć pełny przegląd źródeł z tego surowca pochodzących z okolic Péronne, od kultury aszelskiej począwszy, po neolityczne groty i kamienne żarna.
Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 28.05.1962 Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 12.11.1965 Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 28.05.1975 Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 27.05.1982
Saint-Germain-en-Laye, Francja
(28.05.1962, 12.11.1965, 28.05.1975 i 27.05.1982)
Całostka - sekretnik: Francja K 39
Francja, K 39
(01.1938)
Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 17.06.1967
Saint-Germain-en-Laye
(17.06.1967)
Znaczek: Francja 1587
Francja, Mi 1587
(17.06.1967)
Kasownik: Saint-Germain-en-Laye, 15.02.1957
Saint-Germain-en-Laye
(15.02.1957)
Zamek w Saint-Germain-en-Laye (dep. Yvelines, reg. Île-de-France), w którym w 1862 roku decyzją cesarza Napoleona III utworzono Musée des Antiquités Nationales, które miało początkowo gromadzić zabytki celtyckie i gallo-rzymskie. Zamek był w bardzo złym stanie, częściowo w ruinie, dlatego dopiero po kilku latach remontu, 12 maja 1867 roku, Napoleon III otworzył pierwsze siedem sal muzealnych. Kolejne pomieszczenia udostępniono zwiedzającym w 1907 roku. W 2005 roku muzeum przyjęło nazwę Musée d'Archéologie Nationale.
W muzeum znajdują się zabytki z czasów od paleolitu po panowanie Merowingów. Najbardziej znanymi eksponatami z epoki kamienia są tzw. Dama z Brassempouy oraz kopia grobowca galeriowego z lasu Carnelle w Saint-Martin-du-Tertre (dep. Val-d'Oise, reg. Île-de-France), jednego z największych megalitów w rejonie Paryża. Znajdują się tu też m.in. zbiory Jacquesa Boucher de Perthesa, zebrane w okolicy Abbeville nad Sommą w połowie XIX wieku, dzięki którym wykazał on, że ludzie zamieszkiwali te okolice o wiele wcześniej niż Celtowie.
W Saint-Guénolé (dep. Sud-Finistère, reg. Bretania) znajduje się Musée Préhistorique Finistérien, placówka Uniwersytetu w Rennes, prezentujące znaleziska z regionu pochodzące z okresu od paleolitu po okres rzymski.
Saint-Guénolé, Francja
(19.03.1964, 13.11.1967 i 24.01.1973)
Kasownik: Saint-Pons-de-Tromières, 28.08.1990
Saint-Pons-de-Tromières, Francja
(28.08.1990)
W znajdującym się w Saint-Pons-de-Thomières (dep. Hérault, reg. Langwedocja-Roussillon) Musée Municipal de Préhistoire Régionale zgromadzone są materiały z wielu stanowisk archeologicznych z okolic miasta, niezwykle bogatych w różnego rodzaju stanowiska neolityczne: osady, menhiry, grobowce megalityczne, ryty naskalne, itp. Najbardziej znane są odkrycia z jaskini Rec d'Aigues Rouges, gdzie zbadano eneolityczny pochówek zbiorowy, w skład którego wchodziło kilku zmarłych i zbiór czaszek ludzkich.
Miasteczko Soyons (dep. Ardèche, reg. Rodan-Alpy) leży u stóp wapiennych urwisk z jednej strony, a Rodanem z drugiej. W wapiennych zboczach licznie występują jaskinie i schroniska skalne, które były zamieszkałe nieprzerwanie przez okres ostatnich 150 tys. lat. W rezultacie występuje tutaj na powierzchni 30 hektarów niebywałe zagęszczenie stanowisk archeologicznych, największe w całej Francji! Część z nich prezentuje wystawa w miejscowym Musée de France, obejmująca okres od paleolitu (neandertalczyk, człowiek z Cro-Magnon, jaskinie Serre de Guercy, Néron, Trou du Renard), przez neolit (Grotte des Enfants, Trou Roland), epokę brązu i żelaza, aż po czasy historyczne.
Soyons, Francja
(11.06.1991, 9.12.1995 i 18.05.2005)


Na wirniku z 2005 r. pokazano także grecką monetę z V w. p.n.e. z Aten (widoczne symbole: sowa — ulubiony ptak Ateny, gałązka oliwki oraz skrót nazwy Aten — ΑΘΕ).
Musée Archéologique de Viuz Faverges znajduje się w wiosce Viuz koło Faverges (dep. Haute-Savoie, reg. Rodan-Alpy). Nazwa Viuz pochodzi od łacińskiego słowa vicus (wieś), jakim określano osadę powstałą po upadku istniejącego tu wcześniej rzymskiego miasta Casuaria, którego pozostałości znajdują się pod dzisiejszym centrum Faverges.
W zbiorach muzeum dominują pozyskane na miejscu w trakcie badań archeologicznych materiały z okresu rzymskiego, ale obecne są też zabytki z okresu neolitu, np. miedziana siekiera (dł. 10,5 cm, szer. 4,2 cm) z Englannaz koło Faverges.
Faverges, Francja
(27.10.1986 i 29.06.1987)

Wystawy

Kasownik: Le Kremlin-Bicêtre, 8.10.1991
Le Kremlin-Bicêtre, Francja
(8.10.1991)
W Centre Culturel w Kremlin-Bicêtre (dep. Val-de-Marne, reg. Île-de-France), w dniach od 8 października 1991 do 4 stycznia 1992 miała miejsce ukazująca dzieje ludzkości wystawa „L'Odyssée préhistorique”, sponsorowana przez francuskiego paleontologa Yvesa Coppensa, profesora collège de France i jednego z odkrywców Australopithecus afarensis AL 288-1, czyli słynnej „Lucy”.

Parki tematyczne

Kasownik: Saint-Antoine-de-Ficalba, 9.03.1995
Saint-Antoine-de-Ficalba, Francja
(9.03.1995)
Inną niż muzea formę edukacji i rozrywki proponują parki tematyczne, jak np. Parc préhistorique de Fontirou w Castella koło Saint-Antoine-de-Ficalba (dep. Lot-et-Garonne, reg. Akwitania), stworzony przez André i Marię Petit wokół ich jaskini Fontirou (w jaskini tej nie stwierdzono pozostałości pobytu ludzi). Prezentowane są tu dzieje świata, od wielkiego wybuchu po okres neolitu. Są tu m.in. wykonane z drewna postacie dinozaurów (największa, przedstawiająca brachiosaurusa, liczy 14 m wysokości, 30 m długości i waży ok. 30 ton), makieta aktywnego wulkanu, ale także minigolf z osiemnastoma dołkami i inne atrakcje dla dzieci.
Innym przykładem tego typu przedsięwzięć są Parc Naturel de la Préhistoire Samara koło Amiens w północnej Francji, reklamujący się na frankaturze mechanicznej z Picquigny i wirniku z Amiens, oraz Parc de l'Art Préhistorique w Tarascon-sur-Ariège. Jedną z największych atrakcji tego ostatniego są zrekonstruowane fragmenty różnych jaskiń, które nie są dostępne dla turystów do bezpośredniego zwiedzania, a wśród nich kopia tzw. Czarnego Salonu z jaskini Niaux, ze wspaniałymi malowidłami naskalnymi, wykonana przy pomocy najnowszej technologii skanowania laserowego.

Grecja

Gmach Narodowego Muzeum Archeologicznego (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) w Atenach — jedno z najważniejszych muzeów świata. W jego zbiorach znajduje się m.in. marmurowa figurka harfisty z wyspy Keros (Κέρος) na Morzu Egejskim (nom. Cyklady, reg. Wyspy Egejskie Południowe), typowy dla kultury Keros-Syros niezwykle starannie wykonany idol muzykanta (okres wczesnocykladzki).
Grecja, Mi 2505
(30.03.2009)

Guernsey

Frederick Corbin Lukis (1788–1871), pionier archeologii na Guernsey i jego rodzinny dom, w którym zgromadził bogatą kolekcję różnych znalezisk, w większości pochodzących z jego własnych badań, np. grobowca korytarzowego Le Creux ès Faies koło L'Eree w pobliżu St. Peter na Guernsey.
W 1907 Francis Du Bois Lukis, ostatni żyjący syn F. Lukisa, przekazał całość archeologicznych i przyrodniczych zbiorów społeczeństwu Guernsey. To pierwsze na wyspie muzeum powstało w rodzinnym domie Lukisów. W 1938 roku zbiory tego muzeum połączono z dużą kolekcją sztuki zgromadzoną przez Wilfreda Careya, w efekcie czego utworzono nowe muzeum pod nazwą Lukis and Island Museum, którego siedzibą stał się nieczynny kościół pw. św. Barnaby.
Guernsey, Mi 421 i 424
(12.07.1988)
Guernsey Museum & Art Gallery, które mieści się w Candie Gardens w St. Peter Port, głównym mieście wyspy, w kompleksie budynków oddanych do użytku w 1978 roku. Część ekspozycyjna znajduje się w ośmiobocznych pawilonach, z których jeden zajmuje wystawa archeologiczna, są tu m.in. materiały z grobowca megalitycznego Les Fouillages, w następnym jest ekspozycja poświęcona geologii i przyrodzie wyspy, a w kolejnym historii i społeczeństwu Guernsey.
Guernsey, Mi 369
(18.11.1986)

Hiszpania

Kasownik: Santillana del Mar, 13.07.2002
Santillana del Mar, Hiszpania
(12.07.1988)
Logo Museo de Altamira, znajdującego się 2 km od Santillana del Mar (prow. i wsp. Kantabria), którego integralną częścią jest jaskinia Altamira.
W muzeum można obejrzeć m.in. kopię głównej części tej jaskini, z odkrytym w 1879 roku malowidłem przedstawiającym stado bizonów. Museo Nacional y Centro de Investigación de Altamira (Muzeum Narodowe i Centrum Badań Altamira) zostało powołane do życia rozporządzeniem Ministra Kultury Hiszpanii z 15 czerwca 1979 roku.

Do statutowych zadań realizowanych przez muzeum należą:
  • zarządzanie jaskinią Altamira i jej ochrona,
  • konserwacja, katalogowanie i uporządkowanie zbiorów archeologicznych, historycznych i prehistorycznych,
  • prowadzenie specjalistycznych badań archeologicznych i przyrodniczych związanych ze środowiskiem jaskini,
  • regularne organizowanie wystaw związanych z tematyką paleolitu i sztuki jaskiniowej,
  • rozwój działań w zakresie edukacji i propagowania wiedzy w społeczeństwie,
  • współpraca z innymi zajmującymi się podobną tematyką muzeami i instytucjami w Hiszpanii i za granicą.
Gmach muzeum oraz wspomnienie pamięci José Antonio Lasheras Corruchaga (1956–2016), archeologa i konserwatora, dyrektora Museo Nacional y Centro de Investigación de Altamira, którą to funkcję pełnił od 1991 roku, aż do chwili śmierci w wypadku samochodowym. Był siłą napędową projektu Neocueva, czyli budowy kopii jaskini Altamira, która została udostępniona zwiedzającym 17 lipca 2001 roku. Był autorem wielu publikacji naukowych i popularno-naukowych dotyczących sztuki naskalnej i muzealnictwa, ale przede wszystkim jaskini Altamira.
Santillana del Mar, Hiszpania
(11.10.2016)
Znaczek_2: Hiszpania 4872
Hiszpania, Mi 4872
(12.03.2014)
Museo Provincial de Guadalajara (prow. loco, reg. Kastylia-La Mancha) zostało otwarte w 1838 roku, co czyni je najstarszym w Hiszpanii muzeum prowincjonalnym. Jego siedzibą został pałac Antonio de Mendoza. Po kilku przeprowadzkach w 1973 roku muzeum ulokowało się w zabytkowym Palacio del Infantado. Jego zbiory obejmują historię sztuki, zabytki archeologiczne i etnograficzne. Dział archeologiczny gromadzi przede wszystkim materiały z badań wykopaliskowych na terenie prowincji Guadalajara.
Hiszpania, całostka Cp
(12.03.2014)
Znaczek: Hiszpania 4961
Hiszpania, Mi 4961
(3.03.2015)
Kasownik: Madrid, 3.03.2015
Madryt, Hiszpania
(3.03.2015)
Narodowe Muzeum Archeologiczne (Museo Arqueologico Nacional) w Madrycie jest największym muzeum archeologicznym w Hiszpanii. Zostało utworzone w 1867 roku przez królową Izabelę II w celu konserwacji, uporządkowania i prezentacji zabytków archeologicznych, etnograficznych, sztuk pięknych oraz numizmatów, rozproszonych do tej pory w Muzeum Medali i Starożytności Biblioteki Narodowej, Królewskiego Gabinetu Historii Naturalnej (obecnie Muzeum Historii Naturalnej) oraz Szkoły Dyplomacji. W późniejszym okresie zbiory wzbogaciły się przez liczne zakupy, wiele prywatnych darowizn oraz w wyniku wykopalisk archeologicznych prowadzonych w różnych prowincjach hiszpańskich, a także za granicą: na Sycylii, Cyprze, w Atenach, Troi i w Konstantynopolu.
Pierwsza, tymczasowa siedziba muzeum mieściła się w starym madryckim pałacyku zwanym Kasynem Królowej (El Casino de la Reina). Jednocześnie położono kamień węgielny pod nową siedzibę, do której zbiory trafiły ostatecznie w 1895 roku. Budynek ten, nazwany Pałacem Biblioteki i Muzeów (El Palacio de Biblioteca y Museos), został zbudowany w stylu neoklasycystycznym według projektu architekta Francisca Jareño de Alarcona.
W latach 40. XX wieku, dzięki wymianie zabytków z Francją, muzeum otrzymało jedne z najbardziej znanych eksponatów, w tym tzw. skarb z Guarrazar (zespół przedmiotów wizygockich) i wapienną rzeźbę tzw. Damy z Elche (ok. 400–300 p.n.e.). W tym samym czasie muzeum coraz bardziej specjalizowało się w archeologii, dlatego część jego zbiorów przeniesiono do muzeów antropologii, rzemiosła artystycznego i Ameryki. W latach 70. zostały dodane takie inne kultowe dzieła, jak iberyjska rzeźba Dama z Bazy (IV w. p.n.e.) i pomnik grobowy Pozo Moro (kon. VI w. p.n.e.).
Ekspozycja muzeum obejmuje 34 sale ze zbiorami ilustrującymi historię Półwyspu Iberyjskiego od czasów najdawniejszych oraz historię cywilizacji starożytnych basenu Morza Śródziemnego, Azji i Ameryki Prekolumbijskiej. W dziale prehistorycznym, obejmującym antropogenezę, paleolit, neolit i epokę brązu, znajdują się m.in. kopie paleolitycznych malowideł naskalnych i czaszek ludzi pierwotnych. Kolekcja starożytna obejmuje zabytki z terenu Egiptu, Syrii, Cypru, a przede wszystkim liczne obiekty z różnych stanowisk hiszpańskich: dzieła sztuki fenickiej, iberyjskiej, greckiej, etruskiej i rzymskiej. Kolekcję uzupełniają zabytki sztuki azjatyckiej i prekolumbijskiej.
Rozpoczęte w 2008 roku prace remontowe i rozbudowa gmachu spowodowały, że muzeum przez kilka lat było zamknięte dla zwiedzających. Ponowne otwarcie nastąpiło 1 kwietnia 2014 roku.

Malta

Znaczek: Malta 180
Znaczek: Malta 194
Znaczek: Malta 203
Znaczek: Malta 228
Malta, Mi 180 (17.02.1938), 194 (8.03.1943), 203 (25.11.1948) i 228 (8.01.1953)
Znaczek: Malta 612
Malta, Mi 612
(15.02.1980)
Znaczek: Malta 1122
Malta, Mi 1122
(7.03.2000)
Znaczek: Malta 1945-1946 w bl. 70
Malta, Mi 1945–1946 w bloku 70
(18.10.2016)
Cytadela w mieście Rabat (Victoria) na wyspie Gozo (powyżej widok od zach., poniżej widok od wsch.), w południowej części której, przy bastionie św. Michała (to ten wielki, na pierwszym planie bloku z 2016 roku), znajduje się il-Mużew ta' l-Arkeoloġija (Gozo Museum of Archaeology). Muzeum mieści się w XVII-wiecznym budynku należącym niegdyś do rodziny Bondì (dlatego nazywany jest Casa Bondì). Stał on długo opuszczony, dopiero w 1937 r. odnowił go wicegubernator Malty, sir Harry Luke. W maju 1960 r. zainaugurowało w nim działalność pierwsze publiczne muzeum na wyspie Gozo, gromadzące zabytki archeologiczne i etnograficzne. W 1986 r. kolekcja etnograficzna została przeniesiona do innego budynku na terenie cytadeli. Stała wystawa archeologiczna, obejmująca parter i piętro budynku, składa się z trzech części, poświęconych prahistorii, starożytności oraz średniowieczu i czasom nowożytnym.
Muzeum gromadzi zabytki pochodzące z czasów od neolitu aż po okres nowożytny. Znajduje się tu cały materiał pozyskany w trakcie badań wykopaliskowych w kręgu Xagħra, m.in. wapienne figurki antropo- i zoomorficzne. Eksponowane są też znaleziska ze świątyni Ġgantija, takie jak kamień z rytem przedstawiającym węża oraz kamienna rzeźba falliczna.
Znaczek: Malta 896
Malta, Mi 896
(5.08.1992)
Berġa ta' Provenza (Auberge de Provence) — jeden z pierwszych gmachów wzniesionych w Valletcie po Wielkim Oblężeniu Malty w 1565 r., zbudowany w latach 1571–1575. Pierwotnie był on siedzibą joannitów, zwanych też Kawalerami Maltańskimi, pochodzących z Prowansji. W 1955 r. budynek został przekazany Muzeum Narodowemu. Obecnie znajduje się tu siedziba Mużew Nazzjonali ta' l-Arkeoloġija (National Museum of Archaeology).
Oficjalne otwarcie nastąpiło w 1958 r., a pierwszym dyrektorem muzeum został kpt. Charles G. Żammit, syn sir Themistoclesa Żammita. Szybki rozrost ilościowy zbiorów spowodował w 1974 r. konieczność przeniesienia części zabytków do nowoutworzonego National Museum of Fine Arts, a muzeum w Auberge de Provence zmieniło nazwę na National Museum of Archaeology. Obecna wystawa stała została otwarta w 1998 r., po dwóch latach zamknięcia muzeum. W salach na parterze prezentowane są dzieje neolitycznej Malty, od początków fazy Għar Dalam (5200/5000 BC), aż po schyłek fazy Tarxien (2500 BC). Obecnie trwają prace nad uruchomieniem na piętrze budynku wystawy poświęconej epoce brązu, czasom panowania Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian i Bizantyjczyków.
Do najcenniejszych zabytków w zbiorach maltańskiego Narodowego Muzeum Archeologicznego należy kolekcja fryzów zdobionych motywami zwierzęcymi i spiralnymi ze świątyni w Tarxien, tzw. „Sleeping Lady” — terakotowa figurka ubranej w bufiastą spódnicę kobiety leżącej na łożu z hypogeum w Ħal Saflieni oraz „Wenus z Malty” — gliniana figurka kobiety ze świątyni Ħaġar Qim.

Monako

Znaczek: Monako 367
Znaczek: Monako 1575
Znaczek: Monako 2522
Znaczek: Monako 2590
Monako, Mi 367 (5.03.1949), 1575 (11.02.1983), 2522 (2.10.2000) i 2590 (8.02.2002)
Kasownik: Monte-Carlo, 8.07.2016
Monte Carlo, Monako
(8.07.2016)
Budynek Musée d'Anthropologie Pré­his­to­rique de Monaco, gromadzącego zbiory z zakresu prahistorii, antropologii i paleontologii.
Muzeum założył w 1902 roku książę Albert I Grimaldi (1848–1922), a nowy gmach, wznie­siony na terenie Ogrodu Egzotycznego, ufundował w 1959 roku książę Rainier III. Zbiory antropologiczne muzeum obejmują szczątki od Australanthropus do Pithecanthropus i Homo sapiens fossils.

Portugalia

Znaczek: Portugalia 4099
Portugalia, Mi 4099
(16.02.2016)
Museu do Abade de Baçal w Bragança-Santa Maria (dystr. Bragança, Portugalia) powstało 13 listopada 1915 roku jako regionalne muzeum gromadzące dzieła sztuki oraz zbiory archeologiczne i numizmatyczne. W 1925 roku muzeum otwarto dla zwiedzających. Jego dyrektorem był wtedy Francisco Manuel Alves, lepiej znany jako Abade de Baçal (1865–1947), archeolog, historyk i genealog, proboszcz w Baçal koło Bragança. W 1935 roku przeszedł na emeryturę i od tego czasu muzeum nosi jego imię. Wielką rolę w rozwoju muzeum odegrał też Raul Teixeira, który był dyrektorem muzeum w latach 1935–1955. Pierwotną siedzibą muzeum jest dawny pałac biskupi i tutaj znajdują się najcenniejsze zbiory.
Blok: Portugalia 2632 w bloku 182
Portugalia, Mi 2632 w bloku 182
(7.11.2002)
Blok: Portugalia 3197
Portugalia, Mi 3197
(14.06.2007)
Blok: Portugalia 3863 w bloku 348
Portugalia, Mi 3863 w bl. 348
(21.06.2013)
Museu Nacional de Arqueologia do Dr. Leite de Vasconcelos, od 1903 roku ma siedzibę w zachodnim skrzydle mosteiro dos Jerónimos — byłym klasztorze zakonu Pustelników św. Hieronima (hieronimitów) w Lizbonie (Bélem), w jego dawnym dormitorium (ciekawym zbiegiem okoliczności św. Hieronim ze Strydonu, patron tego założonego ok. 1350 roku zakonu, uchodzi także za patrona archeologów). Gmach klasztoru wybrany został w lipcu 2007 roku w ogólnokrajowym plebiscycie jednym z siedmiu cudów Portugalii.
Portugalskie Muzeum Archologiczne zostało założone w 1893 roku przez ojca portugalskiej archeologii, José Leite de Vasconcelos Cardoso Pereira de Melo (1858–1941), pod nazwą Museu Etnográfico Portugues. Obecnie instytucja ta jest głównym ośrodkiem badań archeologicznych w Portugalii oraz gromadzi zbiory z terenu całego kraju, z okresów paleolitu, mezolitu, neolitu, eneolitu i późniejszych.
Planowano przeniesienie Muzeum Archeologicznego do budynku Cordoaria Nacional (Powrozownia Narodowa). Prace nad tym miały rozpocząć się w 2011 roku i zakończyć w 2013 roku, a pomieszczenia obecnie zajmowane przez muzeum miało zająć Muzeum Marynarki Wojennej, aktualnie zlokalizowane w północnym i częściowo zachodnim skrzydle klasztoru, jednak z powodu kryzysu ekonomicznego zmiany te zostały odłożone. Dlatego też, gdy z okazji 120. rocznicy powstania Muzeum ukazała się okolicznościowa emisja (poniżej) złożona z czterech znaczków i bloku, a także jednej kartki pocztowej, na walorach tych pokazano fragmenty fasady klasztoru hieronimitów.
Znaczek: Portugalia 3859 Znaczek: Portugalia 3860 Znaczek: Portugalia 3861 Znaczek: Portugalia 3862
Portugalia, Mi 3859 3862
(21.06.2013)
Całostka Cp: Portugalia Całostka Cp_rv: Portugalia
Portugalia, całostka Cp
(06.2013)
Kasownik: Lizbona, 20.02.2013
Lizbona, Portugalia
(20.02.2013)
Ruiny kościoła z zespołu budynków byłego klasztoru karmelitów w Lizbonie, w którym od 1864 roku do dziś swą siedzibę ma Museu Arqueológico do Carmo, założone przez pierwszego prezesa Associação dos Arqueólogos Portugueses, którym był Joaquim Possidonio Narciso da Silva (1806–1896).
Portugalia, całostka Cp
(2013 r.)

Serbia

Gmach Narodni Muzej w Belgradzie, powołanego do życia w 1844 decyzją ministra oświaty jako Muzeum Serbskie. Obecnie muzeum jest zorganizowane w cztery działy: archeologiczny, średniowieczny, sztuki nowożytnej i numizmatyki. Są tu przechowywane są m.in. kamienne figurki boga-ryby z Lepenskiego Viru oraz gliniane figurki antropomorficzne kultury Vinča.
Jugosławia, Mi 2653
(19.03.1994)

Szwajcaria

Zamek w Rapperswil (Szwajcaria), w którym mieści się Muzeum Polskie. W 1927 r. wszystkie zbiory przekazano do Muzeum Narodowego w Warszawie, ale muzeum reaktywowano po II wojnie światowej.
W zbiorach tego muzeum znajdowała się m.in. przez kilkadziesiąt lat amfora neolitycznej kultury pucharów lejkowatych z Nadziejewa koło Środy Wlkp., podarowana zapewne ok. 1870 roku przez Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Poznaniu (obecnie w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu).
Polska, Mi 3801 = Fi 3653
(6.12.1999)

Wielka Brytania

Zeszycik znaczkowy: Wielka Brytania Mi 801 Zeszycik znaczkowy: Wielka Brytania Mi 801
Wielka Brytania, Mi 801
(15.08.1979)
Główny gmach Muzeum Historii Naturalnej (Natural History Museum) w Londynie znajduje się przy słynącej z wielkich muzeów Exhibition Road w South Kensington, ale główne wejście do muzeum znajduje się od strony Cromwell Road. Prace budowlane przy jego powstaniu trwały w latach 1873–1880, a oficjalne otwarcie odbyło się w 1881 roku.
Obecnie kolekcja muzeum liczy ponad 80 milionów eksponatów, a całość dzieli się na pięć głównych działów: botanika, entomologia, mineralogia, paleontologia i zoologia. W muzeum znajduje się także część poświęcona ewolucji człowieka. Wśród jej najcenniejszych eksponatów znajdują się m.in. szczątki hominina z Laetoli, czaszka Gibraltar 1, szkielet człowieka z Cheddar i włócznia z Clacton-on-Sea (hr. Essex) — najstarsza zachowana drewniana włócznia na świecie (ok. 420 tys. lat temu).

Włochy

Kasownik: Asola, 1.11.1975
Asola, Włochy
(1.11.1975)
Różne zabytki (naczynia ceramiczne, grocik krzemienny, półkosek) ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Asoli (prow. Mantua, reg. Lombardia).
Museo Civico „Goffredo Bellini” w Asoli zostało założone w 1928 roku przez Goffredo Bellini (1870–1947), na bazie jego prywatnej kolekcji. Zbiory muzeum dokumentują dzieje osadnictwa ludzkiego w rejonie tego miasta. Wśród nich znajdują się m.in. materiały z paleolitu, ceramika z III fazy kultury naczyń z czworokątnym wylewem (VBQ) znaleziona w miejscowości Casalromano oraz kultury Lagozza z kamieniołomu Sandrelli w Fontanella Mantovana. Z tego samego miejsca pochodzą też fragmenty naczyń kultury pucharów dzwonowatych. Te ostatnie materiały pochodzą z odkryć Giuseppe Furlana z grupy archeologicznej Clesis.
Kasownik: Reggio di Calabria Centro, 19.12.2011
Reggio di Calabria Centro, Włochy
(19.12.2011)
Wnętrze Museo Archeologico Nazionale w Reggio di Calabria (prow. loco, reg. Kalabria).
To jedno z największych muzeów archeologicznych we Włoszech (powierzchnia 11 tys. m2). Zostało ponownie otwarte dla zwiedzających w 2011 roku, po gruntownym remoncie siedziby w Palazzo Piacentini. Obecnie muzeum w swoich salach wystawowych pokazuje zbiory pochodzące z czasów od paleolitu i neolitu po późny okres rzymski. Są one eksponowane w 230 gablotach oraz na multimedialnych ekranach.
Do najstarszych materiałów (ok. 600 tys. lat) należą narzędzia kamienne, w tym choppery, z Castella di Maida (prow. Catanzaro, reg. Kalabria). Przechowywany jest tu także epigrawecki ryt naskalny przedstawiający tura (ok. 11.500–10.060 BP) z Grotta del Romito, jaskini znajdującej się 13 km od Papasidero (prow. Cosenza, reg. Kalabria).
Całostka Cp: Włochy Całostka Cp_rv: Włochy
Włochy, całostka Cp
(2011 r.)
Naczynie ceramiczne (neolityczne?) z Museo Civico w Trinitapoli (prow. Barletta-Andria-Trani, reg. Apulia).
Muzeum gromadzi darowizny i zabytki archeologiczne z badań prowadzonych od 1973 roku przez lokalny Archeoclub, m.in. naczynia ceramiczne z neolitu, eneolitu, epoki brązu i stele ze starożytnej Salapii, miasta na terenie Daunii, historycznej krainy pokrywającej się w większości ze współczesną prowincją Foggia.
Trinitapoli, Włochy
(20.06.1998)